Do apteki zgłasza się pacjent w średnim wieku. Bez kontaktu z lekarzem zdiagnozował u siebie łupież i prosi o jeden z popularnych preparatów pomocny w tym schorzeniu.
(fot. shutterstock)
Kolega polecił mu szampon o nazwie „Selukos”, twierdząc, że pomógł mu zwalczyć tę nieprzyjemną dolegliwość. Pacjent twierdzi, że zmaga się z problemem już od dłuższego czasu i prosi o dobrą radę i pomoc. Zapraszasz go na rozmowę, aby wykluczyć inne dolegliwości, poznać preferencje pacjenta i dobrze dobrać preparat.
Rozmowa z pacjentem
W pierwszej kolejności pragniesz wykluczyć inne groźniejsze dolegliwości, które wymagają konsultacji z lekarzem. Pytania, które okazują się w tym pomocne:
| Pytanie | Znaczenie |
| Czy jest obecne zaczerwienienie? | W przypadku łupieżu nie występuje zaczerwienienie skóry głowy. Może towarzyszyć  PTFarm: XXVII Ogólnopolskie Sympozjum Bromatologiczne i XXVIII Sympozjum Historii Farmacji jednak łuszczycy, bądź łojotokowemu zapaleniu skóry. |
| Czy występuje świąd? | Łupież powoduje świąd skóry głowy, natomiast łuszczyca i łojotokowe zapalenie skóry nie. |
| Czy pacjent zauważył inne zmiany skórne? | Jeżeli zmiany występują tylko na owłosionej części skóry głowy i nie występuje zaczerwienienie, to pacjent najprawdopodobniej cierpi na łupież. W przypadku łuszczycy, zmiany często występują również w obrębie ramion, nóg i pleców. |
Po wyeliminowaniu innych groźniejszych schorzeń, informujesz mężczyznę o szczegółach dotyczących produktu, który zaproponował mu przyjaciel. Niestety jego cena oraz fakt, że ma nieprzyjemny zapach i może powodować przebarwienia, sprawiły rezygnację z tego produktu.
W takim wypadku przynosisz dwa inne preparaty. Pierwszy zawierający pirytionian cynku i drugi, zarejestrowany jako lek, posiadający ketokonazol w składzie.
Ketokonazol
Szampon zawierający ketokonazol można stosować w leczeniu ostrych ataków łupieżu oraz jako środek zapobiegawczy. W tym pierwszym przypadku należy stosować go co 3-4 dni przez 2-4 tygodnie, pozostawiając preparat na głowie przez 3-5 minut. Jeżeli chodzi o profilaktykę, to powinien być stosowany raz na 1-2 tygodnie. Może być używany w każdym wieku.
Pirytionian cynku
Należy go stosować codziennie aż do ustąpienia objawów, występuje najczęściej w preparatach zarejestrowanych jako dermokosmetyki.
Po omówieniu działania tych dwóch preparatów pacjent ze względu na: Twoją opinię, prostszy sposób stosowania 
Atezolizumab- nadzieja dla polskich pacjentów onkologicznych i cenę, wybiera szampon z pirytionianem cynku.
Komentarz
Łupież zwykły (pityriasis capitis) to schorzenie skóry głowy objawiające się drobnopłatowym złuszczaniem zrogowaciałej warstwy naskórka. Dolegliwość ta zaliczana jest do chorób łojotokowych. Etiopatogeneza wciąż nie jest w pełni wyjaśniona, jednak wiele najnowszych prac badawczych wskazuje na duży udział w patomechanizmie drożdżaka Malassezia ovale.
Ciekawostką może być fakt, iż w świetle niektórych badań, skóra mężczyzn lepiej reaguje na pirytonian cynku niż kobiet 
Trudne złego początki . Między innymi z tego powodu zasugerowałeś taki wybór, swojemu pacjentowi.
Czynniki uważane za prowokujące wystąpienie łupieżu
- Zaburzenia hormonalne
- Predyspozycja genetyczna
- Osłabienie organizmu
- Nadmierne używanie żeli i lakierów
- Niewłaściwe korzystanie z produktów koloryzujących
- Nadmierne wykorzystanie elektrycznych wałków do włosów
- Wodę zawierającą zbyt wiele chloru
- Nadmierne suche ogrzewanie mieszkania
- Stres emocjonalny
Objawy
U osób cierpiących na łupież, upośledzony jest proces odnowy komórek naskórka, co jest jednym z podstawowych czynników powodujących tę chorobę. Proces ten charakteryzuje się znacznym wydłużeniem w porównaniu do osoby zdrowej.
Łupież zwykły lokalizuje się zazwyczaj w obrębie skóry owłosionej głowy, czasem obejmuje także rzęsy i brwi. Manifestuje się drobnymi białymi łuskami, które łatwo oddzielają się od skóry. Często łupież zwykły przekształca się w łupież tłusty, płaty tego drugiego są koloru żółtego i są mocno przytwierdzone do podłoża. Pacjenci z łupieżem często narzekają na swędzenie i suchość skóry głowy.
Najnowsze postępy w walce z łupieżem
W świetle badań naukowych udowodniono skuteczność roztworów Mirtu zwyczajnego (łac. Myrtus communis L.) w walce z łupieżem. W badaniu zakończonym w sierpniu 2016 r. zaobserwowano, znaczącą poprawę wszystkich parametrów, zarówno w grupie pacjentów, stosujących roztwór sporządzony na bazie tego surowca roślinnego, jak również ketokonazol.
Piśmiennictwo:
- https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/lista/113649,czynniki-prowokujace-lupiez
- Chaijan, M. R., Handjani, F., Zarshenas, M., Rahimabadi, M. S., & Tavakkoli, A. (2018). The myrtus communis L. solution versus ketoconazole shampoo in treatment of dandruff: A double blinded randomized clinical trial. medicine, 68(715).
- Collins, L. Z., Baines, F. L., Matheson, J. R., Turner, G. A., Diao, Y., Li, Y., & Pi, Y. (2018). Sex‐related differences in response to zinc pyrithione shampoo vs. non‐anti‐dandruff shampoo. International journal of cosmetic science, 40(6), 583-588.
- Brzezińska-Wcisło, L., Wcisło-Dziadecka, D., Lis-Święty, A., & Trzmiel, D. (2007). Łupież i łojotokowe zapalenie owłosionej skóry głowy–patogeneza, obraz kliniczny oraz aspekty terapeutyczne. Post Dermatol Alergol, 24, 59-64.
- Rutter, P., Pluta, J. J., Zagrodnik, M., & Błaszczyna, N. (2018). Opieka farmaceutyczna: objawy, rozpoznanie i leczenie. Elsevier Urban & Partner.
Artykuł Problem pacjenta z łupieżem – case study 2 pochodzi z serwisu Aptekarz.pl.
